Bir kaç gündür yine haber bültenlerinde detaya girmekten kati surette kaçınmak şartıyla 'Dar Bölge Seçim Sistemi' geliyor diye anonslar yapılmakta. Elbette ki dünyanın bir çok gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkesinde görebileceğiniz gibi bir iki cılız ses hariç bu yeni getirilecek olan sistemin ne kadar demokratik olduğu , barajı bile kaldırdığı, bu sisteme muhalafet etmenin demokrasiyle son derece bağdaştığını ve karşı çıkmanın demokratik olmadığını medyadan işitmekteyiz.
Gayet kolay tahmin edilebileceği üzere ana akım medya bir şeyi övüyorsa ya tam tersidir, ya da ele alınmayan yönleri , pozitif kısmını götürürcesine olumsuzluk içermektedir.
Hükumetin üzerinde çalıştığı dar bölge seçim sistemi ile bugün hali hazırda uygulanan sistemi karşılaştırıp kısa bir analizini sunmak istedim bu yüzden. Hesaplama bilgilerim aşırı akademik olmasa da kaynak olarak herhangi bir yerde barajlı D-Hondt sistemini bulup ayrıntılarına bakabilirsiniz.
Konuya döndüğümüzde, rakamsal olarak anlatmak çok daha yararlı olacaktır.Dar bölge seçim sisteminde belirli sayıda seçmene bir milletvekili düşüyor, mevcut sistemde ise hesaplama çok daha farklı ve oransal.
Bugün ki sistemi şöyle açıklayalım, bir bölge 5 milletvekili çıkartacak ve 200.000 seçmeni var,
A: 100 Bin
B: 70 Bin
C: 30 Bin oy almış olsun. Bu bölgede 5 milletvekili çıkacağından alınan oylarıbüyükten küçüğe olmak suretiyle 5'e sırayla bölüyoruz:
A: 25- B: 14 C 6 , tekrar A :5 B 2 C:1 kalanları göz ardı ettiğimizde durum bu. 5 milletvekili çıkacağından bu bölme işleminde ki en büyük 5 rakamın sahibi partiler 1'er tane milletvekili çıkartıyor, yani,
A: 2 , B:2 C:1şeklinde.
Dar bölge sisteminde ise, 200.000 kişi 5 milletvekili çıkartacakken , bu rakam ayrılıyor ve 40 Bin kişi 1 adet milletvekili çıkartıyor.
Aynı oy üzerinden gidersek, 200 .000 bin oy 5 bölgeye 40'ar bin adet olarak dağıldı, bu durumda bu 40 bin kişiden en çok oyu alan parti milletvekili çıkartacak. Yani şöyle örneklersek:
A: 20 Bin
B:15 Bin
C: 5 Bin
Bu durumda sadece A partisi milletvekili çıkartabilecek. 5 bölgede toplam sayı bu şekilde D-Hondt sistemine göre hesaplandığında, A : 2, B 2, C:1 milletvekili çıkartıyordu, durum böyle olursa sadece A partisi 5 milletvekili çıkartacak ve diğer partiler milletvekili çıkartamayacak.
Açıkça görüldüğü üzere, bir bölgede güçlü olan siyasi parti bütün milletvekillerini toparlayabilecek, örneğin eski sistemde Çorum 3 milletvekilini D-Hondt sistemine göre 1 er tane A-B-C olmak üzere çıkartıyorsa, bu sistemden dolayı 3 tane A milletvekili çıkacak.
Bu durumda da iktidar partisi %40 gibi bir oy ile tüm milletvekillerine sahip olabilmekte rakamsal olarak.
Her ne kadar bazı bölgelerde muhalafet partileri de güçlü olmuş olsa, iktidar partisinin çok daha fazla milletvekili çıkartacağı ve bunun çoğulcu demokrasi anlayışına darbe vuracağı aşikardır.
Bu sistemle basit bir akıl yürütmeyle iktidar partisinin oylarının bugün ki sistemle %60ları geçmiş gibi etki yaratacağı açıktır.
Ama baraj kalkıyor gibi keriz kandırmaya yönelik saçma sapan bahanelerle önümüze sunulan bu sistem, hem bugün için , hem yarın için inanılmaz sakıncalar barındırmaktadır.
Bu sistemin savunulacak hiç bir tarafı yoktur, olması gereken barajın aşağı çekilmesi olarak gözükmektedir ilk etapta. Sonrası çok daha karmaşık ve zorlu bir süreç . Ancak hakkaniyet ve demokrasi gözetilmeyip bu sistem dayatıldığından, objektif kriterlere ulaşmaya çabalamak çok uzak görünmektedir.
